Stefan Majchrowski


Stefan Majchrowski, znany również pod pseudonimami literackimi „Stefan Kos” oraz „Tomasz Grabiec”, to postać wybitna w polskiej literaturze. Przyszedł na świat 13 marca 1908 roku w Grodzisku Mazowieckim, gdzie rozpoczęła się jego wyjątkowa droga życiowa.

Autor odznaczał się nie tylko talentem pisarskim, ale również służbą wojskową jako rotmistrz w Wojsku Polskim II Rzeczypospolitej. Jego życie zakończyło się 22 lutego 1988 roku w Warszawie, gdzie pozostał w pamięci jako wpływowy twórca literacki.

Życiorys

Stefan Majchrowski rozpoczął swoją edukację w warszawskim Gimnazjum Rontalera, a następnie kontynuował naukę w Korpusie Kadetów Nr 1 we Lwowie, gdzie uzyskał świadectwo dojrzałości. W 1927 roku przyjął powołanie do Oficerskiej Szkoły Kawalerii w Grudziądzu jako podchorąży. 15 sierpnia 1929 roku, dzięki decyzji Prezydenta RP, został mianowany podporucznikiem z dniem 15 sierpnia 1929 roku oraz 33. lokatą w korpusie oficerów kawalerii. Minister Spraw Wojskowych włączył go do 7 pułku Ułanów Lubelskich, stacjonującego w Mińsku Mazowieckim.

W dniu 17 grudnia 1931 roku Stefan Majchrowski został awansowany na porucznika, otrzymując starszeństwo z dnia 1 stycznia 1932 roku oraz 37. lokatę w korpusie oficerów kawalerii. W latach 1938-1939 wziął udział w XIX Kursie Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Na stanowisko rotmistrza został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 roku i 35. lokatą w korpusie oficerów kawalerii. W tym samym miesiącu zadebiutował w mediach.

W trakcie wrześniowej kampanii 1939 roku pełnił funkcję oficera informacyjnego w sztabie Podlaskiej Brygady Kawalerii, biorąc czynny udział w bitwie pod Kockiem. Po przebiegu walki został wzięty do niewoli przez Niemców, które to wydarzenie wciągnęło go do Oflagu VII A w Murnau, w Bawarii. Tam zaangażował się w działalność samokształceniową oraz artystyczną, tłumacząc m.in. sztukę G.B. Shawa dla obozowego teatru. Owocem tych doświadczeń była jego książka, pt. Za drutami Murnau, w której opisał życie obozowe.

Po wyzwoleniu obozu przez wojska amerykańskie w 1945 roku, kontynuował swoją służbę w 2 Korpusie Polskim. W tym czasie poszerzał swoje techniczne umiejętności wojskowe, przebywając w Maceracie we Włoszech. Również prowadził działalność wydawniczą w ramach wydawnictwa Rodło. W 1946 roku pod pseudonimem „Stefan Kos” wydał książkę Polska Droga we Włoszech, a nieco później, razem z 2 Korpusem, przeniósł się do Szkocji.

Po powrocie do ojczyzny w 1947 roku, objął stanowisko tłumacza w agencji wydawniczej API, specjalizując się w języku angielskim, francuskim i niemieckim. Podejmował także współpracę z „Tygodnikiem Powszechnym”, publikując artykuły dotyczące Gilberta K. Chestertona, G.B. Shawa oraz Thomasa More’a. Niestety, jego kariera w API zakończyła się, gdy otrzymał tzw. „wilczy bilet”, co wiązało się z inwigilacją przez Urząd Bezpieczeństwa.

W końcu lat 40. XX wieku zajął się tworzeniem słuchowisk oraz audycji dla Polskiego Radia, które były skierowane głównie do dzieci i młodzieży. Ponadto, pisał artykuły na temat starej Warszawy do tygodnika „Stolica”. Po okresie „odwilży” w 1956 roku rozpoczął regularną pracę jako autor książek, które zaczęły się ukazywać od 1957 roku. W tym czasie dołączył do Związku Literatów Polskich oraz Związku Autorów i Kompozytorów ZAiKS. Należy zaznaczyć, że nigdy nie przystąpił do żadnej partii politycznej.

Na końcu swojego życia spoczął na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 327-6-15).

Ordery i odznaczenia

Stefan Majchrowski został odznaczony wieloma medalami oraz orderami, co podkreśla jego wkład w życie społeczne i polityczne Polski.

Wśród wyróżnień, które otrzymał, znajdziemy:

  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – przyznany pośmiertnie w 2009 roku „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz przemian demokratycznych w Polsce oraz działalność kombatancką i społeczną, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i działalności społecznej” przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego,
  • Srebrny Krzyż Zasługi.

Wybrana twórczość

Stefan Majchrowski, znany z bogatego dorobku literackiego, ma na swoim koncie wiele opowieści biograficznych. Jego twórczość obejmuje między innymi:

  • 1961 Pan Sienkiewicz,
  • 1965 Pan Fredro,
  • 1973 Opowieść o Józefie Wybickim,
  • 1975 Sienkiewicz. Opowieść biograficzna,
  • 1977 Dickens. Opowieść biograficzna,
  • 1982 O Julianie Niemcewiczu. Opowieść biograficzna.

Inna interesująca część jego twórczości to książki dla dzieci i młodzieży, w tym:

  • 1957 Spadkobiercy Pana Ziółko,
  • 1959 Knot, Pocieszko i Spółka,
  • 1961 Tajemnice wyspy Aotea,
  • 1970 Córka Księżyca.

W dziedzinie powieści współczesnych wyróżnia się:

  • 1965 Przystanek za miastem,
  • 1992 Współcześni czarownicy (wyd. pośmiertnie).

Natomiast powieści historyczne Majchrowskiego prezentują różnorodne tematy:

  • 1961 Kopia i warkocze,
  • 1968 Jezioro Czarownic. Saga o Wenedach,
  • 1969 Taniec nad Jeziorem. Saga o Wenedach,
  • 1972 Narzeczona z Saragossy,
  • 1974 Upiór spod Płocka,
  • 1975 Karczma na Moczydle,
  • 1980 Awantury Pana na Jarczewie.

Również opowieści historyczne stanowią ważną część jego kariery:

  • 1970 Za drutami Murnau,
  • 1972 Rodzina Hauke,
  • 1984 Niezwykłe postacie z czasów Powstania Listopadowego.

W jego dorobku znajduje się także interesująca pozycja związana z Varsavianą:

  • 1960 W Warszawie, Sewerciu, życie wre, kipi…

Majchrowski realizował również inne projekty:

  • Słuchowiska i audycje radiowe (ok. 90),
  • Podróż za granicę – komedia (prapremiera telewizyjna 1971).

Przypisy

  1. Cmentarz Stare Powązki: EMILIA JACHOWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 19.12.2019 r.]
  2. Odznaczenia za zasługi dla Rzeczypospolitej. prezydent.pl, 27.11.2009 r. [dostęp 29.11.2009 r.]
  3. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 12 z 18.12.1931 r., s. 404.
  4. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 15.08.1929 r., s. 277.
  5. Rybka i Stepan 2003, s. 487.
  6. Przemysław Dymek, Samodzielna..., s. 166. Ludwik Głowacki, Działania wojenne..., s. 386.

Oceń: Stefan Majchrowski

Średnia ocena:4.73 Liczba ocen:14