Dwór Skarbków, znany również jako Dwór Mokronoskich, to zabytek o wielkiej wartości historycznej, zlokalizowany przy ulicy gen. L. Okulickiego w Grodzisku Mazowieckim. Jego historia sięga roku 1782, kiedy to został wzniesiony.
Od 2004 roku budynek ten pełni rolę siedziby Państwowej Szkoły Muzycznej im.Tadeusza Bairda, co podkreśla jego znaczenie w kulturalnym życiu regionu.
Położenie
Budynek, który wchodzi w skład zespołu|dworskiego, jest usytuowany po wschodniej stronie ulicy gen. L. Okulickiego (DW 579) w centralnej części Grodziska Mazowieckiego. W bliskim sąsiedztwie dworu znajduje się Osiedle Mikołaja Kopernika, które stanowi ważny punkt na mapie tego rejonu. Ponadto, niedaleko obiektu można odkryć malownicze Stawy Goliana, które przyciągają mieszkańców oraz turystów swym pięknem i spokojem.
Historia
Dwór Skarbków został wzniesiony w drugiej połowie XVIII wieku, z myślą o rodzinie Mokronoskich, którzy byli właścicielami dóbr Jordanowice oraz Grodziska. To znaczące przedsięwzięcie budowlane inicjował Andrzej Mokronoski, a sam projekt został stworzony przez Jana Sękowskiego, będącego nadwornym architektem Branickich. Podejrzewa się, że Sękowski inspirował się wcześniejszymi projektami autorstwa Charlesa Pierre’a Coustou, które datuje się na 1761 rok.
W roku 1782 przystąpiono do dekoracji wnętrz dworu, w której znaczną rolę odegrali Jan Bogumił Plersch oraz Antoni Herliczka, tworząc przepiękne freski. W początkowym etapie dwór został ulokowany na niewielkim wzniesieniu, otoczonym malowniczym parkiem, w którym znajdowały się dwie oficyny, lamusy, oranżeria oraz stajnia.
W 1869 roku posiadłość przeszła w ręce hrabiego Henryka Skarbka, który postanowił podzielić majątek na działki letniskowe. Natomiast w 1911 roku, kiedy spadkobiercy hrabiego Skarbka sprzedali resztki majątku, nowym właścicielem został Józef Jemiołkowski. W 1920 roku Jemiołkowski odsprzedał obiekt Pawłowi Smoleńskiemu.
Dwór przetrwał II wojnę światową, jednak jego przestrzenie zostały podzielone przez zamieszkujących go uchodźców. Po wojnie, w 1953 roku, spadkobiercy ostatniego właściciela zostali wywłaszczeni, a budynek stał się siedzibą Dyrekcji Okręgowej Szkolnictwa Zawodowego. W latach pięćdziesiątych XX wieku przeprowadzono prace konserwacyjne malunków i fresków oraz samego obiektu. Równocześnie, w 1956 roku, utworzono w nim Muzeum Regionalne PTTK.
W latach sześćdziesiątych XX wieku w pobliżu dworu powstała droga tranzytowa, a w latach siedemdziesiątych zlikwidowano resztki zabudowy rezydencjonalnej otaczającej dwór. W 1976 roku ocalały lamus został zdemontowany, a miejsce dawnego parku zajęło budownictwo osiedlowe w ramach Osiedla Mikołaja Kopernika.
Na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku budynek znalazł się w posiadaniu prywatnego właściciela, który doprowadził go do stanu ruiny. W 1999 roku obiekt został przejęty przez gminę, a po tym przejęciu zrealizowano gruntowny remont. W dzieło jego odbudowy zaangażował się zespół konserwatorów pod kierownictwem Anny Doroty Potockiej, który podjął się ratowania zniszczonych fresków.
Od 2004 roku dwór pełni rolę siedziby Państwowej Szkoły Muzycznej im. Tadeusza Bairda, kontynuując swoją długą i burzliwą historię.
Przypisy
- a b c d e Dwór Skarbków | Serwis Turystyczny Gminy Grodzisk Mazowiecki [online] [dostęp 29.05.2022 r.]
- a b c d Dwór Mokronoskich - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 29.05.2022 r.]
- Szkoły muzyczne – Grodzisk Mazowiecki [online] [dostęp 29.05.2022 r.]
- M.M. Wierzbicka M.M., T.T. Sawicki T.T., Konserwacja grotesek J. B. Plerscha na ścianie północnej i fragmencie ściany północno-wschodniej westybulu dworu Mokronowskich w Jordanowicach, 2001.
Pozostałe obiekty w kategorii "Wille i dwory":
Willa „Foksal” | Willa „Niespodzianka” | Willa „Kaprys” | Willa „Radogoszcz”Oceń: Dwór Skarbków